Nadat de jongen vorig jaar juli zijn uitgevlogen, hebben de beide oudervalken de zomer, herfst en winter in ruste doorgebracht. Ze verlaten hun territorium niet, maar zitten dan voornamelijk op de hoge kantoren langs het spoor. Nadat ze de jaarwisseling met veel vuurwerk weer heelhuids hadden overleefd, zijn ze vanaf januari regelmatig op het invliegrooster bij de nestkast op de toren te zien - vaak komen ze samen tegelijk aan tussen 8 en 9 uur. 

In het grind in de nestkast heeft Pa ook al een kuiltje geschraapt voor de broedplek. Af en toe vindt op het rooster een prooioverdracht plaats : daarmee laat Pa aan Moe zien dat hij een goed jager is, want straks moet hij in z'n eentje wekenlang voor de aanvoer van alle prooien zorgen. Dit is onderdeel van het baltsgedrag.

probleem webcam

Op 31 januari is geprobeerd de lenskap van de camera in de nestkast schoon te maken. Bij die aktie bleek echter dat de oorzaak van het wat wazige beeld een flinke kras op de echte lens was. Er wordt onderzocht wat er nog aan gedaan kan worden.

Op 12 februari is de camera tijdelijk verwijderd voor reparatie. Herstel bleek lastig, dus is een compleet nieuwe camera aangeschaft en op 27 februari aangebracht. Wel moet de aansluiting op internet nog worden hersteld - evenals van de buitencamera, die een paar dagen geleden in storing is gevallen.

Op 4 maart is de internet-aansluiting van de buitencamera hersteld, en een dag later die van de binnencamera. Deze nieuwe camera heeft een breder beeld en een infrarood sensor - zodat ook 's nachts een helder beeld te zien is, terwijl de slechtvalken er niets van merken.  Met dank aan alle medewerkers van de gemeente Amersfoort die dit hebben verzorgd. Helaas is één van de kabelverbindingen nog niet hersteld, waardoor tijdelijk geen video's van de hoogtepunten gemaakt kunnen worden.

Vanaf begin maart zit Moe al vaak de hele nacht op het rooster. Ook op de dag is er altijd wel één valk op de toren te vinden. Het begint spannend te worden, want (uitgaande van de vorige jaren) in de tweede week van maart wordt het eerste ei verwacht.

Zolang hoeven we niet eens te wachten : op zaterdag 7 maart, net voor 17 uur, wordt het eerste ei gelegd !

       

Moe met ei                                     Pa met ei

Meestal zit er minstens een dag tussen het leggen van de eieren, dus het tweede ei komt waarschijnlijk op maandag. Hoewel Moe al veel in de nestkast zit, wordt er nog niet echt gebroed : dat start pas na het derde of vierde ei. Dan helpt ook Pa met broeden.

Maandag kwam het tweede ei nog niet, maar wel dinsdagmorgen 10 maart rond 7.30 uur. 

 

Moe met het tweede ei, een paar minuten oud

Soms laat Moe de eieren een paar uur alleen. Ze zit dan op het rooster of elders op de toren. Ook Pa is nooit ver weg, jagen doet hij meestal vanaf het kruis van de toren. Hij zorgt dat Moe genoeg te eten krijgt. Paringen gebeuren vaak ergens op de toren (Moe neemt daarvoor het initiatief) en als je veel geluk hebt : op het rooster - zichtbaar op de webcam.   Het derde ei wordt op z'n vroegst donderdag verwacht. 

Dat wordt pas tijdens de nacht : vrijdag de 13e rond 3.30 uur is voor het eerst het derde ei te zien, maar waarschijnlijk al uren eerder gelegd. 
's Morgens blijven de eieren niet lang open liggen, maar wordt er al snel afgelost door Pa. Een half uurtje later neemt Moe het al weer over. Het lijkt er dus op dat ze met broeden begonnen zijn. Toch verwachten we nog wel een vierde ei. 

                           

Zaterdag 14 maart is toevallig een derde valk bij de toren gezien, maar die is door Pa snel weggejaagd.

Er is intussen een oplossing gevonden om toch video's van hoogtepunten op de webcams te maken.

Zondagmorgen 15 maart blijken er om 9 uur nog steeds maar drie eieren te liggen, maar rond 10.15 uur wordt het 4e ei gelegd. We moeten nog wel bijna een half uurtje wachten voor Moe het laat zien.

Uitgaande van de vorige jaren wordt het uitkomen van de eieren op of na 15 april verwacht. Op de webcams zal dus voorlopig weinig interessants te zien zijn : een broedende Pa of Moe, en af en toe misschien een prooioverdracht op het rooster. Pa zorgt nu voor de aanvoer van alle prooien; Moe eet die elders op de toren op - tijdens het broeden komt er geen voedsel in de nestkast. Op de toren hebben de valken ook een voorraadje prooien aangelegd, zodat als er niet gejaagd kan worden (door mist of regen) er toch wat te eten is.

Als Moe gaat eten, zit Pa een tijdje op de eieren, tot Moe zich weer meldt. Dat kan na een half uurtje zijn, maar soms ook pas na een paar uur. 's Nachts zit Moe altijd op de eieren. De wissels zijn meestal zeer strak : de eieren liggen maar een paar minuten onbedekt. Grappig is te zien hoe de kleinere Pa altijd enthousiast binnen komt huppelen, en soms moeite heeft om zich over de vier eieren heen te vleien - hij drukt ze dan voorzichtig met zijn snavel onder zich.  

 

soms wordt zelfs in de kast gewisseld

Door de Corona crisis zijn er sinds 13 maart (toevallig de start van het broeden) geen torenbeklimmingen meer van toeristen, en geen festivals aan de voet van de toren, dus voor de valken is het wat dat betreft dit jaar nu erg rustig. Wel zijn er nog steeds carillon concerten, en de klokken hangen vlak bij de nestkast, dus echt stil is het niet.

Af en toe (o.a. 14 maart en 12 april) wordt een derde slechtvalk bij de toren gezien - die wordt dan al snel weggejaagd. Gelukkig zijn er geen echte gevechten om het territorium.

De maand lang broeden zit er bijna op - het wordt nu spannend : woensdag of donderdag (15 of 16 april) wordt het uitkomen van het eerste ei verwacht. We zullen zien. 

En inderdaad : woensdagmiddag 15 april kruipt rond 15.15uur het eerste jong uit het ei, al snel (rond 16uur) gevolgd door het tweede.

Om 18.45 uur komt Moe met de eerste voeding : stukjes vlees die ze van een oude prooi afscheurt - zelfs kleine slechtvalkjes zijn niet vegetarisch...

      

Pa met de eerste twee jonkies                      de eerste voederbeurt van Moe

De volgende morgen (donderdag 16 april) om 6.45uur gaat Moe voor het ontbijt een prooi ophalen. Pa komt even kijken naar de hongerige jonkies, maar verlaat al snel de kast als Ma terugkeert om te voeren. Nog twee eieren te gaan.
Om 10.45uur kruipt het derde jong uit het ei - het is nauwelijks te zien, ook niet als er om 11.45uur weer wordt gevoerd. Pas als Moe rond 14.45uur naar buiten gaat krijgen we het derde jong goed in beeld. Pa lijkt nog wat onwennig naar die drie witte bolletjes te kijken, maar het lukt hem toch om ze samen met het laatste ei onder zich te krijgen. Nog één ei te gaan. Bij de avondvoeding om 20.45uur ligt het er nog steeds.

 

Pa met de drie jonkies met het ei

Ook de volgende ochtend (vrijdag 17 april) bij het ontbijt van 6.45uur zijn er nog steeds 3 jonkies en één ei te zien. Nog even geduld.

Pa is zeer ijverig in de aanvoer van prooien, maar ook bij de voeding van 9.30uur, 10.15uur, 12.15uur, 16.00uur en 18.30uur ligt er nog steeds dat ene ei. Wel zijn de drie jonkies in die korte tijd al veel groter dan het ei waar ze uitkropen. 

De hoop dat het laatste ei 's nachts wel zou uitkomen blijkt zaterdagmorgen (18 april) ijdel : om 8.45uur ligt het ei nog tussen de drie jonkies. Wel wordt er nog op gebroed, dus maar rustig afwachten.

Dat duurt tot 11.45uur : net als Pa weer een prooitje binnen brengt, is het gebroken ei een fractie van een seconde te zien. Moe staat en ligt in de weg om verder iets te zien, maar net na 12uur houdt ze triomfantelijk een lege schaal omhoog. Om 12.15uur als Pa weer langs komt voor de voeding is het vierde jong (nog klein en nat) eindelijk goed te zien. 

Bij de voeding rond 17 uur doet het vierde jong (nu net zo'n wit bolletje als de andere) al gewoon mee. Moe blijft voeren tot geen van de jonkies nog hongerig bedelt, dus ze krijgen allemaal genoeg te eten. 

  

het vierde jong net uit het ei gekropen     het vierde jong doet al snel mee bij de voeding

De komende dagen wordt het voor de jonkies veel slapen (samen op een kluitje), regelmatig eten en snel groeien. Pa zorgt voor de aanvoer van de prooien (hij brengt ze nu zelfs tot in de nestkast), en Moe voor het voeren. Om beurten zorgen ze voor het warmhouden van de jonkies, al doet Moe het de meeste tijd, en de hele nacht.

Maandag 20 april komt bij de eerste voeding wel een heel aparte prooi de kast binnen : een koekoek - waarschijnlijk net vermoeid terug uit Afrika, dus een gemakkelijke prooi.

Bij de tweede voerbeurt blijft Pa nog lang kijken naar het voeren - we weten dat hij graag ook zelf voert, maar meestal laat Moe dat niet toe. 

   

Moe sleept met een koekoek als prooi            Pa kijkt toe als Moe de jonkies voert

Ook de volgende dag komt bij de eerste voerbeurt een aparte prooi binnen : een kramsvogel. De veren van de koekoek liggen ook nog in de nestkast. Er staat al een paar dagen een sterke oostenwind, recht de kast in. Gelukkig is de temperatuur niet al te laag.

Donderdag 23 april : De jonkies groeien als kool, geen wonder met het grote aantal voedingen dat ze krijgen. Hun kopje is nu na een week al groter dan het ei waar ze uitkwamen. Ze passen al niet meer onder Moe als ze probeert hen warm te houden. Het vierde jonkie is nog wel duidelijk kleiner dan de andere drie, maar zo te zien gaat het er goed mee.

's Middags om 15 uur ziet Pa kans om ook eens te voeren - al doet Moe nog alle andere voedingen. Gelukkig voor ons gebeurt het voeren vaak vanaf de ingang, dus is het op de webcam goed te volgen.  Aan eten is er geen gebrek : Pa zorgt regelmatig voor verse aanvoer, en op de toren heeft hij ook een voorraadje aangelegd. Daar gaat ook alles weer heen wat overblijft na het voeren : slechtvalken zijn zuinig op hun eten. 

Helaas is rond 14.15uur de scherpte van de binnencamera plotseling teruggevallen. De reden daarvan is onduidelijk, geprobeerd wordt dit te herstellen. De volgende morgen blijkt het iets beter, maar nog niet op volle scherpte.

Op vrijdag 24 april rond 13 uur als Moe aan het voeren is, komt Pa ook binnen met een prooi en gaat vanaf de andere kant voeren - voornamelijk het vierde jonkie, dat dus nu goed aan zijn/haar trekken komt !  Uiteindelijk neemt Moe de prooi over en verdwijnt Pa uit de kast. 

De jonkies worden nu al regelmatig langere tijd alleen gelaten - soms wel een paar uur. Dan zit Pa of Moe wel ergens vlakbij op de toren. 

   

slapen op een hoopje                                     Moe (achter) en Pa (voor) tegelijk voeren

Woensdag 29 april : twee jonkies zijn nu al twee weken oud. Ze zijn inmiddels zo groot als een krielkip door het vele eten en slapen. Ze liggen daarbij nog steeds dicht bij elkaar, maar Moe laat ze al een paar uur alleen. Dan zit zij buiten op het rooster, of vlakbij op een kolom van de balustrade. Het aantal voedingsbeurten wordt nu minder, maar het voeren gaat dan nog wel door tot ze niet meer bedelen of omvallen van de slaap. 's Avonds komt Pa ook nog even binnen om te voeren, maar Moe heeft ze net volgepropt dus met moeite kan hij zijn hapjes kwijt.    

      

netjes wachten op een hapje van Ma                 Pa probeert zijn hapjes te slijten

Zaterdag 2 mei : De jonkies hebben inmiddels hun (in verhouding) grote gele poten gekregen - en hoewel daar nog lastig op te lopen is, beginnen de eerste verkenningen van de nestkast, los van het slapende groepje. Ze beginnen zichzelf te poetsen, en ook worden de vleugeltjes al eens gestrekt. Bij het eten gaat er al wel eens een pootje naar binnen (behalve de grote vleugelveren eten de slechtvalken een prooi geheel op, inclusief botjes, poten en snavel), hoewel Moe goed in de gaten houdt of dat wel goed gaat.  Pa krijgt nu ook wel kansen om zelf te voeren, maar helaas voor hem zitten de jonkies meestal al vol van de vele voedingsbeurten van Moe.  Soms komen wat aparte prooien langs : zoals een waterral en wat (gier)zwaluwen. 

's Nachts laat Moe de jonkies nu al alleen slapen - ze slaapt dan zelf op het rooster. Alleen op de koudste periode (tegen de ochtend) gaat ze nog wel even naar binnen.

  

verkennen van de nestkast                             uitproberen van de vleugels

Dinsdag 5 mei vallen 's middags beide camera's in storing, maar gelukkig herstelt het systeeem zichzelf weer begin van de avond.

De jonkies slapen nog wel tegen elkaar (meestal op hun buik), maar zitten nu vaker apart door de hele kast. De vleugeltjes zijn aardig gegroeid en worden regelmatig getest.

Donderdag 7 mei brengt Pa 's morgens vroeg een verse prooi binnen (waarschijnlijk een spreeuw), en laat het al snel aan de jonkies over om het verder te verdelen. Die moeten daar nog wel even aan wennen. Gelukkig komt Moe al snel helpen door de prooi eerst te plukken, want dat had Pa nog niet gedaan. Net na de middag komt Moe met weer een exotische prooi : een gele kwikstaart !

's Avonds zijn de jonkies bij de nestkast geringd door ringers van de "Roofvogelwerkgroep Het Gooi en Omstreken".  Door ze te wegen en het meten van klauw en vleugelpennen kan met tabellen de leeftijd en het geslacht worden vastgesteld : zoals voorgaande jaren - weer twee mannetjes en twee (nu al grotere) vrouwtjes. Ze waren dit jaar tamelijk fel en maakten veel kabaal. Net als beide ouders die een halfuurtje luid roepend boos rond de toren vlogen (al vond Pa het na tien minuten welletjes). Toen de ringers weer beneden op het plein stonden keerde al heel snel de rust terug. 

  

  

wegen, meten, tabellen en tot slot ringen

 

het geringde viertal

      

    

Op vrijdag 8 mei is er weer storing op de webcams, waarschijnlijk doordat voor werkzaamheden de stroom op de toren tijdelijk is uitgeschakeld. Helaas moet gewacht worden tot na het weekend, maar maandag 11 mei rond 16 uur draaien de camera's gelukkig weer. De valkjes hebben er niets van gemerkt.

Dinsdag 12 mei : De jongen zijn nu al bijna net zo groot als de ouders. Ze worden de hele dag alleen gelaten, op wat inspectie- en voedermomenten na van Pa of Moe, die altijd wel ergens in de buurt op de toren zitten.
De eerste veren beginnen nu te komen en de vleugeltjes vaker gestrekt. Ze slapen nog tegen elkaar aan, maar zitten daarna op hun eigen plekje in de kast. Helaas heeft er eentje poep tegen de beschermkap van de camera aangespoten, dus er zitten nu wat vlekjes op.  

Woensdag 13 mei : de eerste twee jonkies zijn nu vier weken oud. Je kan duidelijk het verschil zien tussen de grote vrouwtjes en de kleine mannetjes.
Moe brengt 's morgens als ontbijt een gierzwaluw binnen, en Pa een uurtje later een merel, die hij zelf voert. Het is altijd opvallend hoe netjes de jonkies op hun beurt zitten te wachten - er wordt niet echt gevochten om het eten. Dat komt natuurlijk ook omdat er ruim voldoende beschikbaar is, dus echt honger lijden is er niet bij. Als Moe 's middags met de volgende prooi komt is er zo weinig animo, dat eentje de hele buit inpikt. Dat zal vanaf nu wel vaker gebeuren - ze moeten zelf aan de slag, en zullen niet meer altijd apart gevoerd worden.   

Vrijdagmorgen 15 mei : Pa komt met een verse prooi binnen, die direct door twee valkjes wordt ingepikt. Hij kijkt nog even toe en laat ze maar. De prooi wordt daarna door de vier valkjes "gedeeld", maar ze moeten nog wel leren hoe een prooi het beste kan worden geplukt.   

 

ruzie om de prooi

Zondag 17 mei : de valkjes zijn nu net zo groot als de ouders en beginnen aardig goed in de veren te zitten. Alleen de jongste (een mannetje) heeft nog veel wit dons, maar dat zal ook bij hem snel verdwijnen. De vleugels worden nu volop getest, al zal het nog een paar weken duren voordat er echt gevlogen gaat worden.

Ze hebben ontdekt dat de kast aan de kant van de camera de minste last heeft van de wind (de openingen in de balustrade zijn daar het kleinst) - dus daar liggen ze meestal te slapen.
 's Nachts zit Moe nog op het rooster op wacht, maar op de dag zijn zowel Pa als Moe vaak urenlang weg om te jagen.

Dinsdag 19 mei : als Moe 's avonds met een prooi op het rooster komt, zijn de jonkies erg opgewonden. Zij gaat dan ook de kast niet in, maar voert vanaf het rooster. Het jongste jonkie (nog met redelijk veel wit dons) hupt dan (net voor 20 uur) aan de camerakant op de buitenrand van de kast en in de opening van de balustrade. Door zich daar half rond te draaien komt hij aan de buitenkant van de kast en kan dan zo op de omloop springen. Terug is lastiger want dat is een tamelijk hoge sprong. Deze sluipweg is ook vorig jaar door alle vier jonkies ontdekt, dus we zullen zien hoe snel dit jaar de kast leeg raakt. Na het voeren vliegt Moe een rondje en gaat op de kolom naast de kast zitten; Pa zat al die tijd al hoog op de toren. Ze hebben beide goed zicht op de omloop en zullen het ontsnapte jong daar gewoon voeren.

   

nummer 4 - net voor de ontsnapping                              nummer 3 - idem

Woensdag 20 mei : de drie resterende valkjes in de nestkast zitten veel naar buiten te kijken en lijken soms op het rooster te willen springen. Het vierde valkje zit op de omloop buiten de kast. Het is vanaf de grond nog niet gezien, maar was wel goed te horen. Uit het gedrag van de ouders was af te leiden dat het jong op dat moment ergens aan de grachtkant zat.

En ja hoor, zoals verwacht : om 13.15uur weet ook een tweede valkje de sluipweg naar de omloop te vinden, en zijn er dus nu nog maar twee valkjes in de nestkast en zitten er twee buiten de kast op de omloop. Moe houdt de zaak vanaf de hoekkolom goed in de gaten, Pa zit ergens hoog op de toren.

's Avonds is er vanaf de grond wel af en toe één van de jonkies te zien als het vlakbij de nestkast nieuwsgierig door de balustrade kijkt. Ook nu weer met Moe op de uitkijk op een naastgelegen kolom. Een uurtje later brengt Moe een grote prooi in de nestkast, waar eerst even flink om getrokken wordt door de twee valkjes en zelfs geprobeerd met de vleugels de prooi af te schermen. Moe gaat al gauw weer weg, en even later wordt de prooi toch eerlijk gedeeld.

 

één van de "ontsnapte" jonkies op de omloop bij het rooster

Hemelsvaartsdag 21 mei : Moe geeft 's morgens vanaf het rooster een verse prooi aan de twee jonkies in de nestkast. Die gaan er eerst weer fel aan trekken, maar al snel delen ze de buit. Een kwartier later komt ook Pa met een verse prooi op het rooster. Maar die prooi wordt direct door de aanvliegende Moe van hem afgepakt. Ze plukt de prooi en gaat dan de nestkast binnen, waar de jonkies nog steeds met de restjes van de vorige prooi bezig zijn. Toch laten ze zich graag ook nog even door Moe voeren.  

Om 18.40 uur, na pogingen om bij de ingang op het rooster te springen, klimt één van de twee jonkies aan de rechterkant in de balustrade en ontdekt de sluipweg naar de omloop. Er blijft dan nog één jonkie in de kast achter, maar die heeft gezien hoe de ander verdween. Door de hoge afsprong naar de omloop is het niet mogelijk de weg terug te nemen : het is te hoog.  

Later die avond is er al een valkje op het smalle randje onder het rooster te zien !   Dat smalle randje loopt net onder de balustrade rondom de hele toren. Hoewel de valkjes er met hun klauwen nauwelijks grip op hebben (het is ook nog schuin) blijkt dat randje een enorme aantrekkingskracht op de jonge valkjes te hebben.

Vrijdag 22 mei : 's nachts blijkt het valkje op het smalle randje daar zelfs te slapen (!), maar helaas : het wordt er om 2.15 uur door een rukwind vanaf geblazen. Een zoekactie de volgende morgen onder en in de buurt van de toren (ook de gracht) brengt haar niet in beeld. Een paar uur later wordt zij teruggevonden op de rand van een balkon van een huis langs de Westsingel. Daar heeft de Dierenambulance haar gevangen en direct daarna is ze terug gezet op de 2e omloop. Ze was zo te zien onbeschadigd, maar uiteraard wel tamelijk gestrest na haar avontuur. 

               

de tuimeling                             op balkon (foto Jacco Westerbeek)    

        

 in mandje Dierenambulance          terug op de 2e omloop

Net bekomen van het weer terugplaatsen van het gevallen valkje, als rond 13 uur, onder het toevallig oog van enkele fotografen, opnieuw een valkje naar beneden tuimelt - waarschijnlijk ook weer door de straffe wind. Die belandt aan de voet van de toren. Hij is door omstanders direct opgepakt en gelijk terug geplaatst op de tweede omloop. Het is het jongste valkje, dat het langst zijn witte dons hield.  Hij was bij veel webcam-kijkers de favoriet, met namen als "pluisje" of "pluizebol". Hij ziet er inmiddels prachtig gevederd uit.

  

"pluisje" terug op de 2e omloop

De jonkies laten zich door de kans om te vallen niet afschrikken en 's avonds zitten er al weer twee op het randje onder het rooster (eentje zit buiten beeld onder de camera), terwijl op de omloop nog even een derde zichbaar is. Rond 20.30 uur, met Moe in de kast, weet ook het vierde slechtvalkje eindelijk de uitweg via de balustrade te vinden - het is zelfs met de staart nog net op de buitencamera te zien. Er is in elk geval zekerheid dat alle vier valkjes op dit moment nog op de omloop zitten en er niet eentje ongezien eraf getuimeld is.

de vier valkjes op de foto, net toen de vierde uit de nestkast "ontsnapte"

Zaterdagmorgen 23 mei loopt er een valkje met een prooitje over het smalle randje, en probeert het zelfs daar te plukken. Als het even later de omloop opfladdert laat ze het prooitje per ongeluk vallen. Als een bliksemschicht duikt Pa er vanaf zijn hoge zitplek op de 3e omloop achteraan. De prooi is op de grond niet terug te vinden, dus het is hem gelukt het tijdig op te vangen. Slechtvalken zijn niet voor niets de snelste vogels ter wereld !  

        

het jong slepend met prooi     de prooi valt                  Pa duikt er achteraan

Aan het eind van de ochtend is er alweer een valkje naar beneden gekomen - het blijkt hetzelfde valkje dat gisternacht van het randje was gewaaid en op een balkon was beland. Het zit nieuwsgierig rondkijkend in de dakgoot van Hotel Long John langs de Krankeledenstraat. Ze heeft al snel veel bekijks van voorbijgangers, die niet vaak de kans zullen krijgen om een valkje van zo dichtbij te kunnen zien. Moe vliegt rond om e.e.a. in de gaten te houden. Later klautert/fladdert het jong over het dak naar de grachtkant, waar ze uiteindelijk (onzichtbaar) in een dakgoot gaat liggen slapen.

     

's Avonds rond 18.30 uur is ze op straat gevonden en met hulp van de Dierenambulance weer naar boven gebracht.  

Helaas niet voor lang, want nauwelijks een uur later, als ze een prooitje zit te peuzelen op het randje, valt ze met prooitje en al naar  beneden, komt in de Krankeledenstraat terecht en moet opnieuw met de Dierenambulance naar boven...  Drie maal is scheepsrecht voor deze pechvogel!

Zondag 24 mei is het regenachtig met niet veel wind. Er gebeurt weinig, al speelt Moe een spelletje met de jonkies als Moe op het rooster een prooi zit te plukken en te eten, terwijl zij hongerig toekijken vanuit de balustrade.  Toch blijkt aan het eind van de middag dat er een valkje onder de tweede omloop op een uitsteeksel op de hoek van de toren zit. Het blijkt "Pluisje" te zijn. Hij krijgt daar te eten en kan daar eventueel slapen - maar niet rondlopen. We wachten af. Het is het eerste teken dat hij misschien al gevlogen heeft.

   

Moe daagt de jonkies uit                                                 het jong op de hoek

Maandag 25 mei : zowel op de webcams als ter plekke is weinig activiteit te zien. Het jong op de hoek zit er niet meer, maar is ook nergens anders te vinden. Hij zal dus gevlogen hebben, maar het is nog niet gezien - geduld. 

Laat in de avond (22.03 uur) is op de webcam te zien dat Moe op het rooster weer met een prooi de jonkies op het randje uitdaagt. Als zij met de prooi wegvliegt duikt een jonkie er achteraan. Dus er is zekerheid dat er tenminste eentje al vliegt - en waarschijnlijk is dat "Pluisje". 

Dinsdag 26 mei : weer een rustige (en zonnige) dag, met weinig activiteiten. Het jong dat gisteravond op de vleugels ging is nog niet teruggevonden, maar zit waarschijnlijk ergens in de buurt. Rond 18.15 uur werd gezien dat eerst Pa en later Moe even (aan de kant van het rooster) op de 1e omloop gingen kijken - een plek waar ze normaal nooit komen. Misschien dat het jong daar ergens zit. Rond 21 uur zaten er in elk geval drie jonkies bij elkaar bij het rooster, met Moe op een hoekkolom en Pa op zijn vaste plekje hoog op de toren. 

  

Moe op de balustrade van de 1e omloop                          Pa op de 1e omloop

 

Woensdag 27 mei : Moe slaapt 's nachts op het rooster. Als ze om 4.50 uur wegvliegt zijn eventjes drie jonkies in beeld. Eentje is nogal actief op het randje en flappert veel met de vleugels, ook op het verre hoekje. Daar krijgt hij net na 6 uur een prooitje, dat hij voor de zekerheid toch maar op de omloop gaat oppeuzelen. De rest van de dag is er weinig te zien. Waarschijnlijk zit hetzelfde jong 's middags weer flink te wapperen, als (aan de bewegingen van zijn kopje te zien) één van de ouders om 14.40 uur langs vliegt. Hij/zij vliegt er ploseling pardoes achteraan - onbekend waarheen.  's Avonds zitten er weer drie jonkies op het randje bij het rooster, met Pa en Moe op hun vaste plekjes op de toren. Het vierde valkje is niet zichtbaar, maar lijkt wel ergens op de omloop te zitten : hij/zij laat zich af en toe goed horen. 

   

drie jonkies zichtbaar op het smalle randje

Donderdag 28 mei : Als Moe 's morgens net voor 7 uur een prooi op de hoek van het randje brengt, vliegt er een jonkie een rondje om daar snel te komen. Even later zijn er drie jonkies op het randje te zien. De rest van de dag oefenen de jonkies wat ze later heel vaak gaan doen : niets.   's Avonds is dezelfde situatie als gisteren : drie jonkies op het randje, en de vierde laat zich niet zien.

Vrijdag 29 mei : Moe slaapt de hele nacht op het rooster (tot 4.40 uur, dan vliegt ze weg), samen met drie jonkies op het randje. Die verzamelen zich op de hoek om rond 5.45 uur de zonsopkomst te zien. Eén van dat groepje vliegt dan weg, maar wordt nog niet gevolgd door de anderen. 

    

's Avonds zit er maar één jonkie op het randje, de twee andere zitten nu OP de balustrade vlak bij de buitencamera. Als Moe een prooi op de balustrade brengt is er even actie, maar al snel is het weer rustig. Ook nu maar drie jonkies tegelijk waargenomen. 

Later is op de webcam te zien dat er om half tien eentje pardoes uit de lucht komt vallen en netjes op het randje landt, vlak bij de twee anderen.  Nog weer later (rond 22.45uur, net als Moe een prooi op het rooster heeft geplukt), valt de straatverlichting in de binnenstad uit. Gelukkig niet in de toren, dus de webcams blijven werken.

Zaterdag 30 mei : twee valkjes brengen de nacht op het randje door. Als de zon opkomt zijn er af en toe drie te zien, en wordt er hevig geflapperd. Om kwart over zeven vliegt één ervan weer plotseling weg - die kan zo te zien al goed vliegen. Het is waarschijnlijk de jongste : "Pluisje". Tegen negenen brengt Pa een prooitje voor de valk op het hoekje, die neemt het direct mee de omloop op.  Om 9.20 uur komt er weer een prooitje, en net dan landt een jonkie op het rooster. Het is dit jaar het eerste jong op het rooster !  Het inspecteert de nestkast een paar minuten en springt dan vanaf het rooster in de opening van de balustrade waar ze ooit vanuit de kast op de omloop door zijn ontsnapt. 

's Avonds worden er twee gezien die even rond vliegen, zelfs al zo hoog als de waterspuwers van de derde omloop. Het zijn zoals verwacht de twee kleinere mannetjes : mannetje slechtvalken zijn altijd wat sneller in de ontwikkeling dan de grotere vrouwtjes.

Even later zien we dan voor het eerst weer alle vier slechtvalkjes tegelijk, sinds ze uit de nestkast zijn ontsnapt. Ze zitten dit keer allemaal aan de grachtkant, hoewel ze elkaar niet of nauwelijks kunnen zien : eentje ("Pluisje") zit op de hoekkolom, eentje kijkt vanaf de omloop door de balustrade, een ander zit bovenop de balustrade en de vierde op de hoek van het smalle randje. Zoals verwacht : het viertal is nog steeds compleet !  

      

de vier valkjes weer allemaal tegelijk gezien

Pinksteren 31 mei : op de buitencamera is 's morgens twee keer te zien dat een jonkie vanaf het randje wegvliegt : om 6.32 uur (een minuut later zie je dan een ouder met prooi langsvliegen, achtervolgd door een jonkie) en om 8.06 uur. 

Rond 13.30 uur zijn vanaf de Westsingel de vier jonkies te zien en te horen als er een prooitje op de balustrade wordt gebracht. Eentje vliegt van hoekkolom naar hoekkolom. Om 20.30 uur zitten drie jonkies met een prooitje in een waterspuwer op de derde omloop. Die kunnen dus al zo goed vliegen dat ze zo hoog kunnen komen. Moe hield er van dichtbij toezicht op. 

  

Begin juni : de drie jonkies die al kunnen vliegen zijn regelmatig hoog op de toren te zien : zoals op de waterspuwers, de kolommen van de derde omloop en zelfs in de bovenste "ui". Het vierde jonkie zit nog op de tweede omloop en flappert wel af en toe flink met de vleugels, maar is nog niet vliegend gezien. 

De twee mannetjes kunnen al uitstekend vliegen en zelfs al zeer acrobatisch - nodig voor de latere jacht. Ze spelen vaak samen, waarbij ze luid krijsend achter elkaar aan vliegen en dan elkaar in de lucht met de poten proberen aan te raken ("tikkertje spelen").      

   

Dinsdag 2 juni zit 's middags het laatste jonkie nog op de tweede omloop : op het randje, maar ook even bovenop de balustrade - dus ze kan al omhoog fladderen.  's Avonds zit Pa op het kruis en Moe op de StJoriskerk. We zien twee valkjes hoog op de toren zitten : eentje op de traptoren en eentje op een waterspuwer, en de twee anderen zitten er onder de tweede omloop, elk op een andere hoek van de toren. Dat houdt in dat ze nu alle vier de tweede omloop hebben verlaten, en dat dus ook het laatste valkje heeft gevlogen.

Op de webcam is daarna te zien dat rond negen uur dit valkje op het smalle randje landt en daar in haar eentje de nacht doorbrengt. Het vliegt 's morgens om half vijf weer weg.

Later die dag zit er een jonkie op de rand van de trans van de St-Joriskerk. 's Avonds zitten er twee (waarschijnlijk de twee jochies) op de dakrand van het stadhuis. De omgeving van de toren wordt verkend.

  

een jonkie op de St-Joriskerk    twee jonkies op het stadhuis

De volgende dagen is het erg regenachtig, dan zijn de valkjes wat lastiger te vinden. Bij controle blijken de twee vrouwtjes in elk geval nog wel op de toren te zitten, van de mannetjes is dat niet zeker. Maar ze zullen niet ver uit de buurt zijn, want Pa en Moe zitten op hun gebruikelijke plekjes op de toren (of op de St-Joriskerk).

In het weekend en de dagen erna worden jonkies soms op de St-Joriskerk en soms op het stadhuis gezien, maar voornamelijk nog op de toren. Vaak zitten er twee gezellig bij elkaar.  Dinsdagavond zit er ook een jonkie op de dakrand van het kantoor naast het politiebureau. 

    

Donderdagavond 11 juni is de verhuizing van de toren naar de kantoren bij het spoor begonnen, waar ze hun jachtopleiding zullen krijgen. Eén jonkie zit nog hoog op de toren, twee andere op het dak van het stadhuis. Maar Pa heeft al een jonkie meegenomen naar de dakrand van het KPN-kantoor bij het station. Ook Moe zit daar in de buurt. Even later vliegen er twee jonkies rond en spelen met Pa.  Vrijdagavond zit er eentje op de kantoren langs de Berkenweg en Pa op de lettters Nutreco.

    

Zaterdagmiddag zweeft een jonkie in grote cirkels hoog boven de Kersenbaan, en duikt af en toe (nog wel vergeefs) op passerende duiven en gierzwaluwen. Die lijkt de jachtopleiding al gehad te hebben. Het is waarschijnlijk "Pluisje", die in alles (behalve uit het ei komen) de eerste was.

De jonkies kunnen nu overal op de kantoren bij het spoor gevonden worden : op de antenne bij het politiebureau, maar ook op de antenne bij de telefooncentrale, op o.a. de dakranden van KPN, ex-Akzo, de Eempolis en op het kantoor van FrieslandCampina.

    

Meestal zul je er maar twee of drie kunnen vinden (met soms nog verwarring of er niet eentje Pa of Moe is), maar soms zitten ze zomaar alle vier bij elkaar op de antenne bij het politiebureau.

Woensdag 24 juni : een aantal dagen wordt er vaak maar één valkje gezien, en meestal hongerig klagend in de buurt van één van de ouders - zowel bij de KPN (waar wat noodvoorraden liggen) als op de OLV-toren. Dit valkje lijkt nog niet echt aan het zelf jagen toe te zijn. 

    

evenwichtsoefeningen

Donderdag 25 juni : vroeg in de morgen komen zowel Pa als Moe in de nestkast en baltsen daar. Pa heeft ook het kuiltje weer eens uitgeschraapt en Moe test het later uit. Ze zit daarna urenlang op het rooster.  

's Middags zit een enkel valkje bij de KPN op een bijgebouw, en één van de ouders op ex-Akzo. 's Avonds zitten er drie valkjes op de antenne bij het politiebureau en op het naastgelegen dak van MVGM. 

      

Begin juli : de afgelopen week wordt meestal maar één valkje tegelijk gezien bij de kantoren. Het lijkt erop dat ze daar vanaf de dakranden probeert te jagen en anders hoopt op prooirestjes van Pa en Moe.  Donderdagavond 2 juli zit er eentje op het kruis van de (voormalige) kerk in de Paulus Borstraat.  Af en toe zit er ook eentje op de rand van het dak van gebouw de Eenhoorn bij het Stationsplein.

    

Al een tijdlang zijn geen van beide ouders gezien - misschien houden ze zich schuil om de jonkies te dwingen zelf voor hun eten te zorgen.  Ze zijn niet weg, want zondagmorgen 12 juli zijn ze allebei op de webcams te zien : Moe op het rooster, en Pa landt in de balustrade. Ook zondagmiddag 19 juli komen beide weer in de nestkast en "praten" minutenlang met elkaar.  Bij de kantoren is nog steeds wel minstens één jong te zien (en te horen).

Op donderdag 23 juli zitten Pa en Moe weer op hun oude plekjes bij de kantoren (op KPN en ex-Akzo), met een jong op de letters FrieslandCampina. De week erna worden alleen Pa en Moe nog gezien - zowel bij de kantoren als op de OLV-toren. Ze gaan nu van hun welverdiende rust genieten.

Toch wordt op 1 augustus nog weer een jong gezien bij de KPN, samen met beide ouders. Dat jong zal waarschijnlijk niet meer gevoerd worden, maar heeft blijkbaar nog geen zin om de regio te verlaten. De dagen en weken erna wordt het jong niet meer gezien, alleen de beide ouders.

Op 21 augustus 's middags toch weer een verrassing : Pa en Moe zitten op hun gebruikelijke plekjes in de schaduw op Eempolis en KPN (het is 30 graden), terwijl op de FrieslandCampina (Stationsplein) ineens weer twee jonkies zitten te slapen !  De volgende dag wordt er nog maar eentje gezien, en daarna zijn weer alleen Pa en Moe bij de kantoren te vinden.

De maanden er na komen ze heel af en toe ook nog wel op de toren en zijn dan op de webcams te zien. Soms wordt er nog even in de nestkast gekeken en zelfs het broedkuiltje uitgeprobeerd. Maar dat wordt pas weer echt interessant vanaf februari, als er een nieuwe broedpoging zal worden gestart. Tot die tijd is het rust.

Terugmelding

half februari 2022 wordt één van jongen jagend gezien in de polder Arkemheen (tussen Spakenburg en Nijkerk). Het is één van de mannetjes (maar niet "Pluisje"). Half maart 2022 wordt juist "Pluisje" op de Grote Kerk van Nijkerk gezien, samen