Ode aan Smallie

        >>  28-04-2024  -  17-06-2024  <<

voor videos : ►► videos
voor foto's    : ►►  fotos
voor foto's in HetGroeneHuis  :  ►►  HetGroeneHuis

Deze bladzijde is bedoeld als ode aan het jongste en kleinste slechtvalkje dat in 2024 zeven weken lang met zijn avonturen enorm veel kijkers dagelijks aan de webcams wist te kluisteren. Hij viel op door zijn geringe afmetingen, zijn constante gevecht en zijn slimme methodes om aan voldoende eten te komen, maar ook door zijn mysterieuze verdwijningen, zijn liefdevolle scenes met zijn zusjes, zijn valpartij van 50m hoog, en uiteindelijk zijn laatste beeld op de webcams : het wegvliegen van het rooster als bijna volgroeide valk.   

Hij werd "wereldberoemd", want 2024 was het jaar dat voor het eerst de webcams ook veel kijkers uit het buitenland wisten te trekken, met op de chats commentaar niet alleen uit Europa, maar ook uit Canada, USA, Australië, India en zelfs vele kijkers uit Japan, China, Korea en Rusland met opmerkingen in hun eigen taal en schrift.  De Japanners noemen het jongste valkje "Chibi-chan", de Chinezen "Xiaobao", maar de meeste anderen hebben gekozen voor "Smallie" (kleintje).
De reden dat buitenlanders plotseling de webcams bezochten, was o.a. een melding op de internationale website "Bird Parenting", met een link naar de Amersfoortse webcams.  Indien dan alleen de gebruikelijke vier jonkies te zien zouden zijn geweest, zouden de meeste kijkers na een paar bezoeken niet meer terugkomen. Maar de aanwezigheid van het erg kleine jonkie trok de aandacht : hoe lang zou die nog in leven blijven ?  

"Smallie" werd voor hen de kleine dappere held van het dagelijkse verhaal. Kijkers vergaten wel eens dat het geen dure Disney film was, geschreven door knappe filmschrijvers, maar gewoon ter plaatse bedacht en uitgevoerd door een familie slechtvalken, met henzelf als onbetaalde acteurs. Puur natuur.

Toch bevatte het verhaal veel elementen die mensen emotioneel aanspreken : de mogelijke dood (die vanaf het begin een grote rol speelde), bewondering (dat hij ondanks zijn slechte vooruitzichten, toch fel blijft vechten voor zijn bestaan), frustratie en medelijden (als Smallie weer een dag weinig eten had gehad), grote vreugde (als Moe hem met een duif volpropt en hij al etend in slaap valt), spanning en onzekerheid (als hij urenlang zoek is), humor en vermaak (als hij een zusje weer eens te vlug af is), verdriet (als hij lange tijd niet te zien is), actie (als hij op een slimme maar felle manier probeert eten te veroveren), angst (als hij op het smalle schuine randje fladdert), vriendschap (als zijn lievelingszusje hem gezelschap komt houden), tederheid (als hij met zijn zusjes knuffelt), trots (als hij uiteindelijk komt laten zien dat hij kan vliegen).

Locale en landelijke kranten schreven uitgebreid over het beroemde valkje dat wereldwijd zoveel meelevende volgers had.

Helaas net toen hij toe was om echt uit te vliegen (hij had al een daglang door de stad gefladderd) is een val in de gracht bij de OLV-toren hem fataal is geworden. Maandagochtend 17 juni is hij daar door omstanders uit het water gevist, waarna hij met hulp van de dierenambulance nog weer terug op de tweede omloop is gebracht. Waarschijnlijk al kort na deze plaatsing is hij daar overleden, want hij werd woensdagmorgen bij een controle dood aangetroffen op de plek waar hij maandag  was teruggezet.
Doordat hij een paar dagen dood op de toren heeft gelegen hebben de ouders hem daar gezien en gerealiseerd dat hij dood was : hij reageerde niet meer op hun aanwezigheid, zoals jonkies altijd wel doen. Als hij ergens anders was overleden (bijvoorbeeld in de vogelopvang, of onderweg erheen) hadden zij dat niet gezien, en zouden ze nog dagen in de stad  naar hem op zoek zijn geweest. 

De dood van "Smallie" werd bekend gemaakt op de eigen website van de Amersfoortse slechtvalken van HetGroeneHuis, en op de chats bij de webcams. De kijkers konden het eerst niet geloven, maar daarna stroomden er van alle kanten liefdevolle en emotionele berichtjes binnen op de chats om elkaar te troosten. Hij blijkt met vele kijkers in die zeven weken een enorm emotionele band gekregen te hebben.

Ook betreurden ze de aanblik van de nu lege nestkast en het gemis om "Smallie" te zien - al was dat sowieso ook het geval geweest als hij na zijn afscheid niet in de gracht was gevallen, maar zich bij zijn zusjes bij het station had gevoegd : eenmaal weggevlogen verschijnen de jonkies zelden meer op de webcams. 

Door de locale en zelfs een aantal landelijke media werd geschokt gereageerd en aan zijn dood aandacht geschonken. Hij bleek met recht een "wereldberoemd valkje".

Om hem een waardig einde te gunnen (en niet zomaar ergens te dumpen of begraven), is besloten om "Smallie" op te laten zetten en daarna toe te voegen aan de collectie opgezette dieren van Bezoekerscentrum "HetGroeneHuis" in Park Schothorst in Amersfoort, zodat hij blijvend voor publiek zichtbaar zal zijn. 

Op maandag 24 februari 2025 is het opgezette valkje als "jonge slechtvalk" toegevoegd aan de collectie opgezette dieren van "HetGroeneHuis". Het is daar dagelijks (behalve zaterdags) te bezichtigen.

Samenvatting van de zeven weken Smallie
Uit het vijfde ei, vijf dagen jonger dan zijn zusjes, vijftig dagen oud geworden.

Week 1
Smallie is op 28 april 2024 uit het ei gekropen, vijf dagen na de eerste drie jonkies. Omdat er dit jaar vijf eieren zijn, is het meest waarschijnlijke dat het vierde ei niet is uitgekomen, en Smallie dus uit het als vijfde gelegde ei komt.
Als nakomertje is hij dan veel kleiner dan de drie andere jonkies die al vijf dagen ouder zijn. Dat heeft bij de voedingen een groot nadeel, omdat Moe van nature de grootste bekjes het eerst vult. Pas als er nog wat overblijft krijgt kleine Smallie wat hapjes. Wonderwel weet hij de eerste week toch te overleven - de meest cruciale periode. Hij krijgt net genoeg eten om niet dood te gaan, echter te weinig om normaal te kunnen groeien.

Week 2 
De eerste buitenlanders melden zich op de chat bij de webcams. Smallie trekt direct de aandacht door zijn geringe afmetingen in verhouding met de drie andere jonkies. Velen denken dan ook dat hij het niet gaat redden, en tellen elke dag het aantal hapjes dat hij heeft gekregen. Maar hij blijkt een slim en energiek rakkertje dat actief zijn best doet om aan eten te komen - al is het bij lange na niet voldoende om goed te groeien.
Soms gaat het bijna fout : Bij zijn pogingen om aan voldoende eten te komen gaat hij vaak dicht bij Moe staan om (terwijl zij de prooi aan stukken scheurt) stiekem al wat van de prooi in haar klauwen proberen te snoepen. Maar als Moe dan op een keer de prooi (een duif) een stukje verschuift komt kleine Smallie eronder terecht. Het blijft een tijdlang onduidelijk of Moe niet met de duif ook Smallie aan het verscheuren is. Pas na een half uur blijkt hij er gelukkig nog op tijd onderuit te zijn gekomen en kunnen de kijkers weer gewoon ademhalen.

Week 3 
Als de drie oudste jonkies worden geringd en drie zusjes blijken te zijn, wordt ook Smallie gemeten. Volgens de tabel zou hij 10 dagen oud zijn, maar hij is in werkelijkheid al 17 dagen - hij loopt dus 40% achter in groeiontwikkeling. Hij is te klein om een ring te krijgen, en zelfs zijn sekse kan niet worden vastgesteld (door zijn kleine afmetingen wordt pas later aangenomen dat het een mannetje is). Hij ziet er iel en mager uit, maar is verder gezond, dus wordt hij met de zusjes in de kast teruggezet om een kans te krijgen. 
De dagen erna blijkt gelukkig dat Moe nu speciaal aandacht geeft aan Smallie - ze komt hem soms apart voeren en 's nachts gaat ze bij hem zitten om hem warm te houden.

Week 4
De slimme Smallie ontdekt een manier om als eerste eten te krijgen als Moe vanaf het rooster voert : hij kruipt in de ruimte tussen het rooster en de nestkast in de brede stenen balustrade. Hij zit dan vooraan en krijgt als eerste gevoerd. Maar helaas lukt het hem daarna niet om terug in de nestkast te klauteren. Plotseling is hij op mysterieuze wijze verdwenen. Iedereen maakt zich enorm zorgen waar hij is en vreest dat hij de nacht (met hevige onweersbuien) in z'n eentje buiten de kast niet zal overleven. Pas de volgende morgen wordt hij bij controle gezond en wel teruggevonden onder de nestkast en direct teruggezet in de kast. De vreugde over zijn terugkomst duurt maar kort, want een paar uur later verdwijnt hij op dezelfde wijze.  Gelukkig komt hij dit keer vanzelf weer terug en weet nu wel terug in de nestkast te klauteren. Hij zorgt ook voor de nodige hilarische momenten als hij voorbeeld probeert om eten uit de bek van een zus of Moe te trekken. Als zij hun kop dan omhoog doen blijft hij vasthouden en wordt dan door zijn lichte gewicht gewoon omhoog getild. 

Week 5 
Moe voert niet meer individueel, maar geeft op het rooster de prooi aan de eerste die het wil hebben. Die neemt het dan de nestkast in en gaat er stiekem (tegen de wand, met de vleugels wijd) van staan te peuzelen. De twee andere zusjes hebben dat vaak eerst niet door, maar slimme Smallie wel. Omdat hij klein is kruipt hij dan onder een vleugel door en gaat gewoon mee eten. 
Soms is hij de eerste en enige die ziet dat er een prooi op het rooster gebracht wordt en ziet dan kans om die aan te pakken. Grappig is dat hij die daarna in z'n eentje de nestkast probeert binnen te slepen - soms is dat een stuk van een duif, dat die bijna net zo groot is als hijzelf.   
Opvallend is dat de valkjes onderling altijd liefdevol met elkaar omgaan. De "gevechten" gaan puur om het eten, niet met elkaar. Slapen doen ze het liefst naast, op en tegen elkaar aan. Als de andere zusjes elders zijn, houdt één zusje Smallie vaak gezelschap en ze slaapt dan ook regelmatig met hem. Hun begroeting gaat heel zachtjes en liefdevol, waarbij ze met pootjes en snaveltjes elkaar even aanraken. 

Week 6
De zusjes vliegen in de loop van deze week alle drie succesvol uit, en Smallie waagt zich steeds meer op het rooster, de omloop en tot schrik van de kijkers zelfs al op het smalle randje aan de buitenrand van de toren : op 50m hoogte en schuin. 
Aan het eind van de week struikelt Smallie bij het rooster uit de balustrade en belandt 50m lager op straat. Gelukkig is daar toevallig een deskundige in de buurt, die hem controleert : hij heeft geen gebroken poten of vleugels en is daarom direct terug naar boven gebracht. Het is een wonder dat hij die val heeft overleefd, want de kleine vleugels zullen nog weinig remvermogen hebben gehad. Het duurt een dag voor hij over de schrik heen is en zich weer laat zien.

Week 7
De zusjes zijn deze week al vaak bij de hoge kantoren bij het station om te leren jagen, en nog maar weinig op de toren te zien. Alleen zijn lievelingszusje komt af en toe op bezoek. Smallie is dus veel alleen maar heeft blijkbaar geen haast ze te volgen. Hij zit vaak buiten het zicht van de camera's op de omloop. Hij heeft steeds minder dons en krijgt een prachtig verenkleed - wel lijkt hij zelfs voor een mannetje aan de kleine kant. 
Aan het eind van de week blijkt hij van de toren af, want er wordt 's avonds vlak achter de Sint-Joriskerk een valkje gezien - zittend op een daar geparkeerde fiets. Iemand heeft er een foto van gemaakt en het blijkt inderdaad Smallie te zijn. Maar na de foto is hij weer verdwenen. Een zoekactie de volgende dag in de binnenstad levert niets op.  Pas 's avonds wordt hij weer ontdekt : hij zit halverwege de toren. Hij slaagt er daarna in om al fladderend omhoog bij de nestkast te komen en is zelfs weer zichtbaar op de webcams. Als sluitstuk en als laatste beeld van hem op de webcams vliegt hij weg van het rooster. Tegen alle verwachtingen in is hij erin geslaagd zijn eerste levensdoel te bereiken : ook hij kan het nest verlaten - hij kan vliegen.

VIDEO'S
Ode aan Smallie 1       (met dank aan Jan Noorman)
Ode aan Smallie 2      (met dank aan Henk Hazenhoek)

Bird Parenting  (zeer lange lijst met video's met webcam beelden 2024 Amersfoort) 

Hieronder komt binnenkort een beknopt foto overzicht van de zeven weken van het leven van Smallie.
 

Hier de foto's van "Smallie" als de opgezette "jonge slechtvalk" in HetGroeneHuis in Park Schothorst :

                                  

"Smallie" was het kleine slimme valkje dat 50 dagen lang voor zijn bestaan heeft gevochten en daardoor de held van de webcams werd. Met zijn dood in de gracht is aan die rol een eind aangekomen. 
Als opgezette "jonge slechtvalk" heeft hij nu een nieuwe, andere rol - namelijk om bezoekers te laten zien hoe een jonge slechtvalk er van dichtbij uitziet. Hopelijk zal hij die rol nog voor lange tijd mogen vervullen.

Hij is opgezet in de houding die als laatste beeld van hem te zien was op de webcams : dat hij liet zien dat hij kon vliegen en dus zelfstandig (ondanks all pessimistische vooruitzichten) het nest heeft kunnen verlaten.