Duurzaam voedsel en stadslandbouw

Tussen 2011 en 2015 gebeurde er in Amersfoort veel rond duurzaam voedsel en stadslandbouw onder de noemer 'Echt Eten in de EEMstad'. Daarbij ging het over het bieden van ruimte vóór, duurzame distributie ván en proeven en ervaren van lokaal voedsel. Kortom: een mix van allerlei betrokken voedselinitiatieven in de stad die bijdragen aan een eerlijk en transparant verhaal over de meerwaarde van lokaal voedsel. Die ideeën werden eind 2014 opgenomen in een Lokaal Actie Programma.

Stand van zaken 2024

Initiatieven uit het actieprogramma

Veel van de toen al bestaande en nog nieuwe initiatieven uit het programma bestaan nog steeds, zijn inmiddels gerealiseerd of in ontwikkeling:

• Het Derde Erf
• de Wijkwormerij is uitgegroeid tot Stadswormerij. Momenteel, september 2024, werkt de stadswormerij aan een nieuwe locatie aan westkant van Amersfoort. 
• in het project Over de Laak (deel Waterrijk) hebben Tuinpark Laakzijde , CSA tuinderij Onze tuinderij en Land in Zicht,  een plek gekregen. Zij hebben verschillende soorten stadslandbouwinitiatieven gerealiseerd zoals een volkstuinpark, een voedselbos, zelf oogsttuin, een CSA tuinderij en een meer reguliere tuinderij. Ook een theehuis en een natuurschuur maken onderdeel uit van het complex.
• Stichting Tuinen van Verbinding verbouwt groente voor de Amersfoortse voedselbank (eerder Voedselfocus)
• de Nieuwe Stadsboeren
• Er is een lokale markthal gekomen: Het Lokaal , waar je terecht kunt voor regionale producten, heerlijke koffie (ook voor thuis), vers brood en je kunt er eten. Vier keer per jaar is daar een streekmarkt
• De coöperatie De Nieuwe Graanschuur opende een biologische, verpakkingsarme, streek supermarkt
• Ook bestaat het Voedselkollektief nog steeds

Daarnaast zijn bestaande initiatieven gericht op duurzaam voedsel op een  stadslandbouwkaart  gezet. Dan gaat het om volkstuinen, schooltuinen, buurttuinen opgericht door wijkbewoners en bij stadsboeren. 

Stadslandbouw in het beleid

Het streven naar een Eetbaar Amersfoort is onderdeel van zes groene waarden die zijn opgenomen in de Groenvisie van de gemeente Amersfoort die in 2016 is vastgesteld. In het Omgevingsprogramma Groen- Blauw 2040 uit 2023 staat dat we de stad zo willen inrichten dat die uitnodigt tot ontmoeten en bewegen. Daarvoor willen we ruimte maken voor stadslandbouw en buurtnatuurtuinen. 

In de Voedselagenda zijn de ambities van provincie Utrecht te vinden met betrekking tot het verduurzamen van de voedselsector op regionaal niveau. Het tv-programma en podcast-serie Keuken van Utrecht besteedde in 2019 en 2020 volop aandacht aan lokaal voedsel in de provincie Utrecht. De volgende afleveringen van het tv-programma gaan over Amersfoortse initiatieven: 2(8 april 2019), 9(27 mei 2019), 18(29 juli 2019), 25(16 september 2019), 28(7 oktober 2019), 32(4 november 2019), 41(6 januari 2020), 52(23 maart 2020).

Andere nieuwe initiatieven 

Door blijvende aandacht bij inwoners en groene organisaties én vanuit de gemeente, hoewel minder intensief dan in de periode van Echt Eten in de Eemstad, zijn nog extra stadslandbouwinitiatieven gerealiseerd of in ontwikkeling:

• Op het terrein van het inmiddels gesloopte ziekenhuis is Stadspark Elisabeth Groen aangelegd. In dit park zijn o.a. nutstuinen gerealiseerd.
• Herenboeren Amersfoort is een initiatief van inwoners uit regio Amersfoort om grip te krijgen op hun eten.
• Huis Miereveld een plek waar wijkgenoten elkaar ontmoeten, werken, leuke dingen komen doen en hun talenten met elkaar delen. Dat doen ze onder andere in de moes- en siertuin.
• De coörperatie 033groen werkt aan het ontwikkelen, beheren én gebruiken van betekenisvol groen in Amersfoort. In 2015 realiseerde ze o.a. een moes- en siertuin bij Zorginstelling Lyvore. 

Hoe verder

De gemeente Amersfoort blijft samen met inwoners en organisaties ruimte zoeken voor stadslandbouw in en om de stad. Onder andere de ontwikkeling van het omgevingsprogramma van Hoogland West biedt hier ruimte voor.

Ook participeert de gemeente in het Europese subsidieprogramma LEADER Utrecht Oost. Dit programma ondersteunt vernieuwende lokale initiatieven die vóór en dóór inwoners van de regio waaronder Amersfoort worden opgezet en uitgevoerd. Denk aan innovaties die de saamhorigheid en verbinding tussen mensen versterken, die het platteland op de kaart zetten en beleefbaar maken, nieuwe verdienmodellen op en rondom het boerenerf en/ of die bijdragen aan een circulaire en lokale voedselketen.  
www.leaderutrechtoost.nl